Y tywydd ac amaethyddiaeth

Yn dilyn y glaw ofnadwy sydd wedi bod gyda ni yng Nghymru dros yr Haf, mae'r cwestiwn wedi codi eto a yw ffermio bellach yn economiadd ac a ddylwn ni barhau a ffermio yma, gan ei fod yn bosib mewnforio y rhan fwya o gig a chnydau erbyn hyn.

I fi mae'n rhaid cyfaddef mae hyn yn ymateb cul a thymor byr.

Unwaith eto ry'n ni'n gweld popeth yn cael eu fesur yn nhermau arian. Does dim gwerth yn cael ei roi ar ddiwylliant a iaith. Un o gyfraniadau mwyaf amaethyddiaeth i Gymru yw parhad yr iaith a'n diwylliant ni yma.

Yn sicr mae yna ormod o ffermio wedi digwydd ac wedi arwain at ddirywiad yng nghefn gwlad - gyda nifer o gynefinoedd rhai o adar a bywyd gwyllt cynhenid y wlad naill ai'n diflannu neu o dan fygythiad. Ond doth hyn yn sgil y gor wario a wnaed yn y byd amaethyddol yn dilyn y Rhyfel Byd. Does dim man canol wedi bod. Mae diwydiant a datblygiad technoleg yn sicr wedi bod yn andwyol i amaethyddiaet, yn yr ystyr fod peiriannau wedi cymryd lle gwaith dynol syd d yn ei dro wedi golygu crebachu yn y cymunedau amaethyddol a dirywiad yn llawer o gymunedau hynafol Cymru (o brofiad personol rhaid ond edrych ar Islawr Dre ger Dolgellau, neu cwm Cywarch rhwng Dinas Mawddwy a Llanymawddwy i weld dylanwad hyn).

Ond mae'n rhaid i wlad gael y cynnyrch sylfaenol i fedru bod yn hunan-gynhaliol.

Mae'n arwydd clir o nam y cof sydd gan bobl wrth ein bod ni eleni yn son am gynnyrch grawn Cymru yn dioddef tra fo'r Iwcran, er enghraifft, yn orlawn o'r stwff. Cwta flwyddyn yn ol roedd Dwyrain Ewrop yn dioddf llifogydd anferthol gyda pris bara yn uwch nag erioed am fod y gwenith yno wedi ei ddifrodi, tra fod Ynysoedd Prydain yn danboeth. y gwir yw nad yw'r tymhorau bellach mor gyson ag oedden nhw. Mae'r drwg y mae dynoliaeth wedi ei wneud trwy or ddiwydiannu'r blaned yn dangos, ac ry'm ni'n talu'r pris amdano. Mae'n rhaid i ni dderbyn cyfrifoldeb am hyn a derbyn fod newid ar droed.

O ystyried hynny, gallwn ni ddim fod yn or ddibynol ar gymryd yn ganiataol y gallwn fewnforio popeth. Mae pob cenedl bellach yn dioddef tywydd eithafol, ac mae dyletswydd arnom ni i gdweithio i sicrhau fod pawb yn cael digon o fwyd, ddim manteisio ar ein sefyllfa ffodus, achos pwy a wyr, y flwyddyn olynol byddwn ni yn yr un twll - fel sydd wedi ei brofi yn ystod y blynyddoedd diweddar

Gwefan yn trafod dyfodol hinsawdd y byd

Ymgyrch Adam yn cynnig gobaith i Lafur llawr-gwlad?

O'r diwedd mae rhywun wedi cael y gyts i ddod a'r holl dystiolaeth am gelwyddau Blair ynghyd a'u cyhoeddu nhw ochr yn ochr a'r gwir.

Dyna mae Adam Price, AS Plaid Cymru Dwyrain Caerfyrddin a Dinefwr, wedi ei wneud trwy gomisiynnu adroddiad gan ddau ysgolhaug o Gaergrawnt a Birkbeck.

Mae nifer ohonom wedi dadlau yn gyson fod Blair wedi 'ymestyn y gwir' a 'chamarwain' - ac wedi dweud hynny yn gyhoeddus, ac wedi cyhoeddu ar y we y gwahanol gelwyddau a ddywedodd e. I unrhywun oedd a synnwyr cyffredin doedd tystiolaeth ymchwiliadau Hutton a Butler ddim yn cyd-fynd o gwbl a honiadau Tony Blair yn y Senedd. Roedd hi'n un peth i ni ar y cyrion waeddu hynny hyd nes ein bod ni'n groch, ond peth arall oedd hi i gael cydnabyddiaeth o hyn. Ceisiodd sawl AS ofyn cwestiynnau am hyn yn y Senedd, ond roeddynt yn cael eu wfftio gyda'r 'rebuttal' fod pob cwestiwn wedi cael ei ateb yn yr ymchwiliadau a fod y Llywodraeth - a Blair - wedi cael eu darganfod yn ddieuog.

Efallai'n wir fod pob cwestiwn wedi eu hateb yn yr ymchwiliadau - ond nid dyna oedd y dyfarniadau!

Felly mae clywed fod yr adroddiad yma wedi ei wneud yn casglu'r holl dystiolaeth ynghyd yn rhywbeth mawr iw groesawi.

Mae oleia 11 AS nawr am geisio 'impeacho' Blair. Ychydig iawn o obaith sydd mae'n debyg, ond mae'n gorfodi Irac yn ol ar yr agenda eto ac yn gorfodi Blair i gyfiawnhau ei gamarwain.

Ys dywed Adam Price mewn sawl erthygl heddiw - ac fel y soniodd un cyfranwr mewn erthygl yn Barn rhai misoedd yn ol - mae hyn yn mynd i graidd dmocratiaeth. Pwy hawl sydd gan Blair i fynd i ryfel a lladd degau o filoedd o bobl ddiniwed yn Irac i gyflwyno democratiaeth yno tra'n amlwg yn anwybyddu democratiaeth yma?

Mae'r llywodraeth yn ceisio honni mai stynt yw'r cwbwl. Efallai yn wir, ond yn yr hinsawdd sydd ohoni mae'n rhaid cael stynts o'r fath i gyrraedd y gwir. Yr unig reswm mae LLafur yn gwrthwynebu'r stynt arbennig yma yw am ei fod yn bygwth eu Prif Weinidog nhw. Dyali Llafur beidio a bod mor amddiffynol a derbyn nad yw Blair yn cynrychioli eu hegwyddorion na'u daliadau nhw bellach a chefnogi ymgyrch Adam Price a'r gweddill. Mae Llafur wedi bod yn rhy brysur yn sicrhau eu bod nhw'n cadw mewn grym ar drail eu daliadau sylfaenol nhw. Falle fod hyn yn stynt sydd am ddenu mwy o bleidleisiau i blaid wleidyddol arall ar drail y Blaid Lafur. Ond a yw hynny mewn gwirionedd yn bris mor uchel i dalu am Brif Weinidog sydd wedi troi Llafur i fewn i fod yn geidwadol (g fach)? Yn bris werth ei dalu i ddod a'r milwyr yn ol a dwyn pwysau ar llywodraeth adain dde eithafol America i stopio eu hymgyrch am ymerodraeth fyd-eang?

Mae'n bryd i aelodau llafur ail-asesu a naill ai ymadael neu ail-gipio eu plaid yn ol. Pa bynnag un mae'n rhaid i llafur ar lawr gw;ad ddatgan eu cefnogaeth i ymgyrch traws bleidiol Adam Price i ennill yn ol hunan-barch a'u plaid. Os ddim yna bydd y Blaid Lafur yn marw gyda'r genhedlaeth hyn sy'n bodoli heddiw - a hynny o few yr ugain mlynedd nesaf.

Erthyglau yn y wasg heddiw:
Gwefan 'Impeach Blair'
Al Jazeera
BBC
Western Mail
Reuters
Telegraph
Scotsman
Erthygl Adam Price AS yn y Guardian
Scotsman arall
Erthygl y Guardian
ePolitix
Independent Online - De Affrica
Mathaba.Net, Affrica
Herald, yr Alban

Adroddiad Abu Ghraib - conspirasi Bush?

Felly, mae adroddiad gan bwyllgor o gynghorwyr y Pentagon wedi dod i'r casgliad fod ar y Pentagon gyfrifoldeb am yr ymddygiad gwarthus yng ngharchar Abu Ghraib yn America.

Mae'n beth da fod hyn wedi cael ei amlygu yn hyn o beth - gall pobl waeddu o'r cyrion hyd nes eu bod nhw biws, ond yn anffodus nid yw'r cyhoedd am gael eu argyhoeddu tan fod adroddiad gan bobl (hunan)bwysig yn yn cael ei gyhoeddi (am mai dyna sut mae'r cyfryngau yn gweithio).

Mae dyfodol Rumsfeld yn y fantol felly. Er fod yr adroddiad yn dweud nad yw umsfeld ei hunan yn gyfrifol, mae'r adroddiad yn dweud fod yna gyfrifoldeb yn gorwedd gyda'r rheolwyr.

There is no evidence of a policy of abuse promulgated by senior officials or military authorities...(yn ddiweddarach) There was indirect responsibility at higher levels in that the weaknesses at Abu Ghraib were well known, and corrective action could have been taken and should have been taken

I fi mae hwn yn amlwg yn gosod y bai ar Rumsfeld. Pan oe'n i'n gweithio yn yr Undeb Myfyrwyr fe gethon ni wybod yn syth byn fod cyfrifoldeb Iechyd a Diogelwch yn gorwedd, yn y pendraw, ar fy sgwyddau i fel llywydd - dim gwahaniaeth os nad oeddwn i'n uniongyrchol gyfrifol am y peth - mae hyn yn wir ymhron pob maes busnes. Roedd y Pentagon yn gwybod am y camweddau; gellir fod wedi gwneud rhywbeth amdanyn nh; ond gwnaethpwyd ddim. Ta-ta Rumsfeld ddylai hi fod felly.

Ond wedyn doedd dim disgwyl i'r milwyr yno wybod dim gwell, gan yn un peth mae America yn cyfiawnhau camdrin carcharorion Guantanamo gan honni nad carcharorion rhyfel ydyn nhw. Mae cynsail yn cael ei osod gan America i gyfiawnhau camdrin. Roedd milwyr Abu Ghraib ond yn dilyn arferiad y fyddin Americanaidd felly.

Yn ogystal a hyn beth arall gellir ei ddisgwyl allan o ryfel? Dyw RHYFEL ddim yn beth teg - mae pobl - di-niwed gan amla - yn cael eu lladd ac n dioddef - a hynny yn fwriadol. Os yw un byddin am gael gwybod cyfrinachau'r fyddin arall mae nhw am ddefnyddio pob dull posib.

Y sioc mawr mewn gwirionedd gyda erchyllterau Abu Ghraib yw eu bod nhw wedi cael eu datgelu o gwbwl! Mae pethau o'r fath yn digwydd - ac wedi digwyd - ym mhob rhyfel, dim ond mai'r collwyr sy'n cael eu pardduo am fod yn filain gan y buddugwyr.

Ond ar bwynt arall, fi'n cofio darllen erthygl o America yn un o rifynnau gymharol ddiweddar y New Statesman. Yno datgelodd y colofnydd fod dwrch yn y balid weriniaethol wedi datgelu sawl peth iddo fydd yn gwneud y frwydyr am yr arlywyddiaeth yn un mochedd. Un o'r pethau hynny oedd y byddau ymgyrch i bardduo enw John Kerry drwy godi amheuon am un o'u galonnau porffor. Mae hyn wrthi'n digwydd nawr. Beth sydd a wnelo hyn a Rumsfeld ag Abu Ghraib, medde chi. Wel un o'r pethau eraill a nodwyd oedd fod Donald Rumsfeld yn 'liability' i ymgyrch George W. Bush, yn enwedig gyda fod Edwards, 'running mate' Kerry mor boblogaidd. Mae ymgyrch Bush am gael gwared o Rumsfeld felly, ac am ddangos fod Bush, yn debyg i Blair, yn credu yn y rhyfel Irac fel achos dyngarol ond yn derbyn fod camgymeriadau wedi eu gwneud nad oedd e yn gyfrifol amdanyn nhw. Mae hyn felly yn gyfle perffaith i Bush i ddatrys hyn oll mas, hynny yw fod Rumsfeld yn cymryd y can am gamweddau Abu Ghraib a dangos eu fod yn ddyn da yn y bon yn gweithredu er lles pobl eraill (!).

Sinicaidd? Odw.

Yr Olympics, Llwyddiant, a Paula fach (druan)

Bu i Paula Radcliffe fethu yn eu hymgais i ennill medal aur (neu unrhyw fedal) yn y ras Marathon yn y gemau olympaidd eleni. Mae hi wedi bod yn wylofain ar sgriniau y teledu ac yn y wasg, ac mae'r cyfryngau oll yn neud mor a mynydd o'r ffaith iddi golli a fod rhaid fod yna rywbeth mawr yn bod.

Wel, does gennyf i, am un, ddim cydymdeimlad ati.

Wel, a bod yn deg, dyw hwnna ddim yn hollol wir, mae 'da fi y mymryn llei o gydymdeimlad.

Yn gyntaf oll mae sawl person arall wedi colli yn y gemau olympaidd yma - o'r miloedd sy'n cystadlu bach iawn yw'r rhai sy'n llwyddo (yn amlwg), ond does dim ffys a nonsens yn cael ei wneud o'r rhai yma. Y gwir amdani yw fod ar y cyfryngau Saesnig gyfrifoldeb am ymddygiad a chyflwr Paula Radcliffe. Yn yr un modd a thim Pel-Droed Lloegr yn y bencampwriaeth Ewropeaidd eleni, rhoddwyd gymaint o bwysau a disgwyliadau ar gefn Paula Radcliffe fel eu fod wedi mynd yn un peth iw phen hi ac yn y pendraw wedi bod yn ormod iddi ymdopi.

Ond hefyd, bellach mae arian mawr iw wneud allan o chwaraeon - o bob math. Mae Paula Radcliffe wedi gwneud ei ffortiwn gyda nawdd allan o'i dawn i redeg. Yn arianol yn sicr mae hi wedi bod ar eu hennill. Nawr, beryg y bydd hi ar ei cholled yn sylweddol. Mae hyn yn codi cwestiwn arall am gymhelliad yr athletwyr yma i gymryd rhan - ond fel y soniais cwestiwn arall yw honno.

Ond mae'n clymu mewn i'r holl sgandal sydd wedi bod yn y gemau yma, gyda beirniad yn cael eu diddymu am fethu a marcio yn gywir yn dilyn cwynion, a 'gwledydd' yn gosod fwy a mwy o gwynion. Yn y bon arian yw gwraidd hyn. Mae'r athletwyr a'r gwledydd yn eu tro ar eu hennill yn sylweddol, yn arianol, o gael llyddiant yn y gemau olympaidd. Dyna pam fod y diwydiant cyffuriau yn gwneud gystal allan o'r athletwyr. Mae llwyddiant yn creu cyfoeth.

Mae syniad gwreiddiol y gemau olympaidd yn un iw edmygu - sef mai cystadleuwyr amatur ddylai gymryd rhan. Byddai hyn yn gwneud gemau yn decach ac yn adlewyrchu gwir ddawn person heb y disgwyliadau anioddefol a ddaw yn sgil arian mawr a sylw'r cyfryngau. Yn anffodus mae'r ysbryd yma wedi diflannu'n llwyr, ac mae arna i ofn y daw llwyddiant gemau olympaidd 2004 - yn fwy nag unrhyw gemau arall sydd wedi bod - yn sgil cyfoeth.

Does ond angen edrych ar y tabl medalau i weld hyn gyda'r UDA, Awstralia, Ffrainc, Yr Almaen, Prydain a gwledydd y Gorllewin yn gyson ar y brig. Pwynt amlg, ond un sydd angen cadw mewn cof.

Felly mae'n flin gennyf Paula, ond mae'r hinsawdd a'r amgylchiadau sydd ohoni yn golygu nad oes gennyf llawer o gydymdeimlad at dy fethiant eleni. Os wyt ti am feuo rhywun beua'r cyfryngau a'r cwmniau ariangar oedd yn gobeithio gwneud elw anferthol ar gefn dy ddawn a'th waith caled.

Eich Cynrychiolydd Etholedig

*Nid yw'r rhestr yma wedi ei orffen eto. Mi fyddaf yn ei orffen a'i ddiweddaru yn gyson. Nid yw chwaith yn dangos pwy yw eich cynghorydd Sir na Bro lleol, dim ond aelodau etholedig yn Ewrop, San Steffan a'r Cynulliad. Gobeithio y byddwch yn ei ffeindio'n ddefnyddiol.*

I gysylltu a’ch Aelod Seneddol yn y Senedd danfonwch eich llythyron at:
Enw’r Aelod Seneddol Ty’r Cyffredin/House of Commons Llundain/London Lloegr/England SW1A 0AA

I gysylltu a’ch Aelod Cynulliad yn y Cynulliad Cenedlaethol danfonwch eich llythyron at:
Enw’r Aelod Cynulliad Cynulliad Cenedlaethol Cymru Ty Crughywel Bae Caerdydd Caerdydd CF99 1NA



Aberafon

Dr Hywel Francis, AS (Llafur)
francish@parliament.uk
Eagle House 2 Heol Talbot Port Talbot SA13 1DH
Ffon: 01639 897660 Ffacs: 01639 891725


Brian Gibbons, AC (Llafur)
brian.gibbons@wales.gov.uk
Eagle House 2 Heol Talbot Port Talbot SA13 1DH
Ffon: 01639 870779 Ffacs: 01639 870779

Alun a Dyfrdwy

Mark Tami AS, (Llafur)
tamim@parliament.uk
Deeside Enterprise Centre Rowley Drive Shotton Sir y Fflint CH5 1PP
Ffon: 01244 819854 Ffacs: 01244 823548


Carl Sargeant AC, (Llafur)
Carl.sergeant@wales.gov.uk
Deeside Enterprise Centre Rowley Drive Shotton Sir y Fflint CH5 1PP
Ffon: 01244 823547 Ffacs: 01244 823548

Blaenau Gwent

Llew Smith AS (Llafur)
23 Stryd Beaufort Brynmawr NP23 4AQ
Ffon: 01495 313345 Ffacs: 01495 313346

Peter Law AC (Llafur)
Peter.law@wales.gov.uk
1a Stryd Bethcar Glyn Ebwy Gwent NP23 6HH
Ffon: 01495 304569 Ffacs: 01495 306908

Brycheiniog a Maesyfed

Roger Williams, AS (Democratiaid Rhyddfrydol)
williamsr@parliament.uk williamsr@cix.co.uk
4 Watergate Aberhonddu LD3 9AN
Ffon: 01874 625739 Ffacs: 01874 625635

Kirsty Williams AC (Democratiaid Rhyddfrydol)
kirsty.Williams@wales.gov.uk
4 Watergate Aberhonddu LD3 9AN
Ffon: 01874 620181 Ffacs: 01874 620182

Penybont-ar-Ogwr

Win Griffiths, AS (Llafur)
griffithsw@parliament.uk
47 Stryd Nolton Penybont-ar-Ogwr CF31 3AA
Ffon: 01656 645432 Ffacs: 01656 767551

Carwyn Jones, AC (Llafur)
Carwyn.jones@wales.gov.uk
12 Stryd y Frenhines Penybont-ar-Ogwr CF31 1HX
Ffon: 01656 664320 Ffacs: 01656 669349

Caernarfon

Hywel Williams AS (Plaid Cymru)
williamshy@parliament.uk
8 Stryd y Castell Caernarfon Gwynedd LL55 1SE
Ffon: 01286 672076 Ffacs: 01286 672003

Alun Ffred Jones, AC (Plaid Cymru)
Alunffred.jones@wales.gov.uk
8 Stryd y Castell Caernarfon Gwynedd LL55 1SE
Ffon: 01286 672076 Ffacs: 01286 672003

Caerffili

Wayne David, AS (Llafur)
davidw@parliament.uk
Suite 5 Ty Sain Ffagan Stryd Sain Ffagan Caerffili CF83 1FZ
Ffon: 029 2088 1061 Ffacs: 029 2088 1954

Jeff Cuthbert, AC (Llafur)
Jeff.Cuthbert@wales.gov.uk
YMCA Bargoed Iron Place Gilfach Caerffili CF81 8JA
Ffon: 01443 838542 Ffacs: 01443 838726

Caerdydd, Canol

Jon Owen Jones, AS (Llafur)
Jon-owen-jones@cardiff-central-clp.new.labour.org.uk
199 Heol Casnewydd Caerdydd CF24 1AJ
Ffon: 029 2063 5811 Ffacs: 029 2063 5814

Jenny Randerson, AC (Democratiaid Rhyddfrydol)
Jenny.randerson@wales.gov.uk
133 Heol y Ddinas Y Rhath Caerdydd CF24 3BQ
Ffon: 029 2047 1168

Caerdydd, Gogledd

Julie Morgan, AS (Llafur)
morganj@parliament.uk
17 Plasnewydd Whitchurch Caerdydd CF14 1NR
Ffon: 029 2062 4166 Ffacs: 029 2062 3661

Sue Essex, AC (Llafur)
Sue.essex@wales.gov.uk
18 Plasnewydd Whitchurch Caerdydd CF14 1NR
Ffon: 029 2061 0680 Ffacs: 029 2061 0662

Caerdydd, De a Phenarth

Alun Michael, AS (Llafur)
alunmichaelmp@parliament.uk
Blwch Post 453 Caerdydd CF11 9YN
Ffon: 029 2022 3533 Ffacs: 029 2022 9936/9947

Lorraine Barrett, AC (Llafur)
Lorraine.barrett@wales.gov.uk
Ystafell B.304 Cynulliad Cenedlaethol Cymru Ty Crughywel Bae Caerdydd Caerdydd CF99 1NA
Ffon: 029 2089 8376 Ffacs: 029 2089 8377

Caerdydd, Gorllewin

Kevin Brennan, AS (Llafur)
Transport House 1 Heol y Gadeirlan Caerdydd CF11 9SD
Ffon: 029 2022 3207 Ffacs 029 2023 0422

Rhodri Morgan, AC (Llafur)
Rhodri.morgan@wales.gov.uk
4ydd Llawr Transport House 1 Heol y Gadeirlan Caerdydd CF11 9SD
Ffon: 029 2022 3207 Ffacs: 029 2023 0422

Dwyrain Caerfyrddin a Dinefwr

Adam Price, AS (Plaid Cymru)
pricea@parliament.uk
37 Heol y Gwynt Rhydaman Sir Gar SA18 3DN
Ffon: 01269 597677 Ffacs: 01269 591334

Rhodri Glyn Thomas, AC (Plaid Cymru)
Rhodri.Thomas@wales.gov.uk plaid@rhydaman.freeserve.co.uk
37 Heol y Gwynt Rhydaman Sir Gar SA18 3DN
Ffon: 01269 597677 Ffacs: 01269 591334

Gorllewin Caerfyrddin a De Penfro

Nick Ainger, AS (Llafur)
aingern@parliament.uk
Ferry Lane Works Ferry Lane Doc Penfro Sir Benfro SA71 4RE
Ffon: 01646 684404 Ffacs: 01646 686900

Christine Gwyther, AC (Llafur)
Christine.gwyther@wales.gov.uk
Llawr Cyntaf 32 Blue Street Caerfyrddin Sir Gar SA31 3LE
Ffon: 01267 238 306 Ffacs: 01267 220555

Ceredigion

Simon Thomas, AS (Plaid Cymru)
thomassi@parliament.uk
Ty Goronwy 32 Heol y Wig Aberystwyth Ceredigion SY23 2LN
Ffon: 01970 624516 Ffacs: 01970 624473

Elin Jones, AC (Plaid Cymru)
Elin.jones@wales.gov.uk
Ty Goronwy 32 Heol y Wig Aberystwyth Ceredigion SY23 2LN
Ffon: 01970 624516 Ffacs: 01970 624473

De Clwyd

Martyn Jones AS (Llafur)
jonesst@parliament.uk
Foundry Buildings Gutter Hill Johnstown Wrecsam LL14 1LU
Ffon: 01978 845938 Ffacs: 01978 843392

Karen Sinclair AC (Llafur)
Karen.Sinclair@wales.gov.uk
6 Oak Mews Heol y Dderwen Llangollen Sir Ddimbych LL20 8RP
Ffon: 01978 869105 Ffacs: 01978 869464

Gorllewin Clwyd

Gareth Thomas AS (Llafur)
thomasg@parliament.uk
5 Heol Wynnstay Bae Colwyn Conwy LL29 8NB
Ffon: 01492 531154 Ffacs: 01492 535731

Alun Pugh AC (Llafur)
alun.pugh@wales.gov.uk
Ty Copthorne The Broadway Abergele LL22 7DD
Ffon: 01745 825855 Ffacs: 01745 827709

Conwy

Betty Williams AS (Llafur)
bettywilliamsmp@parliament.uk
Ffon: 01248 680097

Denise Idris Jones AC (Llafur)
Denise.idrisjones@wales.gov.uk
22 Stryd Augusta Llandudno Conwy LL30 2AD
Ffon: 01492 873064 Ffacs: 01492 873064

Cwm Cynon

Ann Clwyd AS (Llafur)
clwyda@parliament.uk
6 Cwrt y Deon Stryd y Deon Aberdar CF44 7BN
Ffon: 01685 871394 Ffacs: 01685 883006

Christine Chapman AC (Llafur)
Christine.chapman@wales.gov.uk
Siambrau Banc Midland 28a Stryd Rhydychen Mountain Ash CF45 3EU
Ffon: 01443 478098 Ffacs: 01443 478311

Delyn

David Hanson AS (Llafur)
hansond@parliament.uk
64 Stryd Caer Fflint Sir y Fflint CH6 5DH
Ffon: 01352 763159 Ffacs: 01352 730146

Sandy Mewies AC (Llafur)
Sandy.mewies@wales.gov.uk
64 Stryd Caer Fflint Sir y Fflint CH6 5DH
Ffon: 01352 763398 Ffacs: 01352 763398

Gwyr

Martin Caton AS (Llafur)
catonm@parliament.uk
26 Heol Pontarddulais Gorseinon Abertawe SA4 4FE
Ffon: 01792 892100 Ffacs: 01792 892375

Edwina Hart (MBE) AC (Llafur)
Edwina.hart@wales.gov.uk
26 Heol Pontarddulais Gorseinon Abertawe SA4 4FE
Ffon: 01792 895481 Ffacs: 01792 895646

Islwyn

Don Touhig AS (Llafur)
griffint@parliament.uk
6 Parc Busnes Woodfieldside Heol Penmaen Pontllanfraith Coed Duon Gwent NP12 2DG
Ffon: 01495 231990 Ffacs: 01495 231959

Irene James AC (Llafur)
Irene.james@wales.gov.uk

Llanelli

Denzil Davies AS (Llafur)
Adeilad Vauxhall Vauxhall Llanelli SA15 3BD
Ffon: 01554 756374 Ffacs: 01554 779250

Catherine Thomas AC (Llafur)
Catherine.Thomas@wales.gov.uk
6 Y Frenhines Fictoria Llanelli Sir Gar SA15 2TL
Ffon: 01554 759906 Ffacs: 01554 759735

Meirionydd Nant Conwy

Elfyn Llwyd AS (Plaid Cymru)
Ty Glyndwr Heol Glyndwr Dolgellau Gwynedd LL40 1BD
Ffon: 01341 422661 Ffacs: 01341 423990

(Yr Arglwydd) Dafydd Elis-Thomas AC (Plaid Cymru)
dafydd.elis-thomas@wales.gov.uk
Ty Glyndwr Heol Glyndwr Dolgellau Gwynedd LL40 1BD
Ffon: 01341 422661 Ffacs: 01341 423990

Merthyr Tydfil a Rhymni

Dai Havard AS (Llafur)
havardd@parliament.uk
Rhif 3 Llawr Cyntaf Adeilad Venture Wales Parc Diwydianol Merthyr Tydfil Pentrebach Merthyr Tydfil CF48 4DR
Ffon: 01443 693924 Ffacs: 01443 692905

Huw Lewis AC (Llafur)
huw.lewis@wales.gov.uk
Adeilad Venture Wales Parc Diwydianol Merthyr Pentrebach Merthyr Tydfil CF48 4DR
Ffon: 01443 692299 Ffacs: 01443 691847

Sbaen i groesawi mewnfudwyr

Mae'n edrych fel petai llywodraeth sosialaidd newydd Sbaen yn dechrau gweithredu yn bositif - neu oleia ar fater o fewnfudwyr.

Mae Sbaen yn derbyn dros 1/4 o holl fewnfudwyr anghyfreithlon Ewrop, a bu i'r llywodraeth asgell dde oedd mewn grym tan yn ddiweddar ddilyn trywydd tebyg iawn i'r hyn y mae'r Eidal yn parhau i wneud - sef danfon eu llynges milwrol mas i orfodi'r mewnfudwyr oddi ar eu harfordiroedd. Mae hyn wedi arwain at farwolaeth cannoedd o bobl.

Tra fo gwneud rhywbeth o'r fath yn ymddangos fel ateb syml a hawdd i broblem ddofn, mae'n weithred hollol anfoesol.

Mae cwynion gan y wasg asgell dde o hyd fod mewnfudwyr anghyfreithlon yn derbyn 'hand-outs' o filoedd o bunnoedd ac yn dwyn swyddi. Mae honiadau o'r fath yn sarhaus ac anghyfrifol. Mae rhannau helaethaf o fewnfudwyr anghyfreithlon yn gorfod gweithio yn y gwledydd gorllewinol am y nesaf peth i ddim o arian ac mewn amgylchiadau ofnadwy (rhaid ond edrych ar gasglwyr cocos bae Morcambe yn ddiweddar am brawf o hyn).

Bydd llywodraeth Sbaen yn awr yn rhoi trwydded waith i'r rhai hynny sydd eisioes yn gweithio yno ac yn caniatau mynediad i'r rhai sydd yn gallu profi'r angen.

Mae hyn yn sicr yn gam i'r cyfeiriad iawn.

Yn wir, mewn twist eironig, mae'r Alban, er enghraifft, yn gweld eu poblogaeth yn heneiddio yn ddybryd gyda llai o bobl ar gael i weithio. Mae angen pobl ar lefydd fel yr Alban. Yr yn sydd angen yw cydnabyddiaeth fod pobl yn byw mewn amgylchiadau erchyll, a ymgais gwirioneddol i ddatrys hyn. Pe bai'r llywodraeth yn cynyddu eu harian i wledydd y trydydd byd ac yn anghofio dyled barhaol y gwledydd yma, y tebygrwydd yw y byddai safon byw yn y gwledydd ar gwella a byddai pobl ddim yn gorfod gwario eu ceiniogau olaf ar fewnfudo i wledydd mwy cyfoethog.

Gall Sbaen ddim gwneud hyn ar eu pennau eu hunen.

Mae'r Gweinidog Mewnfudo Sbaen, Consuelo Rumi, eisioes wedi cyhuddo'r Undeb Ewropeaidd o ddiffyg arweiniad yn hyn. Mae'n rhaid i weddill Ewrop wrando a chymryd sylw a gwella ar gam bach Sbaen.

Erthygl yn y Guardian heddiw

Trethu etifeddiaeth

Mae'n ymddangos heddiw fel petai pwysau yn cael ei roi ar y Canghellor, Gordon Brown, i drethu'r cyfoethog yn fwy.

Os mae dyma fyddai'r achos, yna byddai hynny iw groesawi, ond nid yw pethau mor syml a hynny. Treth ychwanegol ar etifeddiaeth person byddai hwn (inheritance tax), gyda etifedd sydd yn werth £263,000 - £288,000 yn cael ei drethu ar 22%, £288-£763,000 yn 40% a 50% i bopeth uwchben hynny. Yn fras wy'n cydymdeimlo a hyn ac yn cyd-fynd ag e, mae'n gwestiwn serch hynny, os mae'r egwyddor yw rhannu cyfoeth yn well, pam nad yw'r cyfoethog yma yn talu fwy o drethu tra eu bod nhw'n fyw na fod yr etifedd yn talu'r treth.

Yr hyn sydd angen eu ddatrys yw'r sefyllfa afresymol sydd yn bodoli ble mai 2% o'r boblogaeth (cyfoethog...iawn) yn berchen ar 1/3 rhan o gyfoeth 'Prydain' (ffigyrau llywodraeth Prydain). Os yw'r llywodraeth o ddifri am daclo'r broblem o anghyfartalwch yna, dyma'r mathau o ffigyrau y mae'n rhaid eu newid.

Mae'n warthus serch hynny fod y llywodraeth yn ofni digio'r 2% yma o'r boblogaeth. Parthed yr adroddiad am y treth ar etifeddiaeth, mae siaradwr swyddogol Rhif 10 Stryd Downing wedi gwadu fod a wnelo Blair a'r Llywodraeth unrhywbeth a'r adroddiad, ac mae un o nifer o adroddiadau a syniadau a geir yn gyson ydyw. Mae'r Ceidwadwyr bondigrybwyll wedi manteisio ar hyn. Ond pam ddylai 2% o'r boblogaeth fedru 'dictato' polisi llywodraeth? Arian. Mae eu cyfoeth aruthrol yn gallu prynnu dylanwad, sydd yn dylanwadu ar bolisi y llywodraeth (rhaid ond cofio am Ecclestone a halibalw hysybysebu tobaco yn 'Formula 1' i weld dylanwad arian ar y llywodraeth).

Tra fod trefn yn parhau lle gall y cyfoethog reoli y wasg a'r cyfryngau, bydd yna ddim cydraddoldeb. Mae hyn yn swnio fel dadl a sefyllfa o droad y ganrif ddiwetha, ond y gwir anffodus yw nad yw pethau mewn gwirionedd wedi newid, dim ond fod y cyfoethog wedi mynd yn fwy cyfrwys.

Llywodraethau Lleol Cymru

Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru

Uned Ddata Llywodraeth Leol - Cymru

Bwrdeistref Sirol Blaenau Gwent

Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-Bont ar Ogwr

Cyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili

Cyngor Sir Caerdydd

Cyngor Sir Caerfyrddin

Cyngor Sir Ceredigion

Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy

Cyngor Sir Ddinbych

Cyngor Sir y Fflint

Cyngor Gwynedd

Cyngor Sir Ynys Mon

Cyngor Bwrdeistref Sirol Merthyr Tudful

Cyngor Sir Fynwy

Cyngor Bwrdeistref Sirol Castell-Nedd Port Talbot

Cyngor Dinas Casnewydd

Cyngor Sir Penfro

Cyngor Sir Powys

Cyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf

Cyngor Sir a Dinas Abertawe

Cyngor Bwrdeistref Sir Torfaen

Cyngor Bro Morgannwg

Cyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam

Ymgyrch y Mis

Mi fydda i'n ceisio cyflwyno ymgyrch newydd bob mis o nawr ymlaen.

Pan fydd yr ymgyrch yn dechrau fe fyddaf yn postio neges yma, ac yna fe fydd yn ymddangos ar dop chwith y dudalen flaen am weddill y mis.

Pan fydd ymgyrch newydd yn cychwyn bydd yr hen un yn dal i fodoli yn yr archifau fel neges a bostiwyd.

Ymgyrch Mis Awst yw rhyddhau carcahrorion Guantanamo gan fyny'r hawl iddyn nhw am gyfiawnder; yr hawl i gal achos llys teg; yr hawl i fod yn ddieuog tan y profir i'r gwrthwyneb. arwyddwch y ddeiseb yma. oddi ar wefan Comisiwn Hawliau Dynol Guantanamo.

Lefel A - odi e rhy hawdd?

Mae canlyniadau Lefel A 2004 wedi cael eu rhyddhau heddiw, a - sioc horyr - ma nhw'n well nag erioed o'r blaen.

Mae nifer o wleidyddion yn cwyno am hyn, ond am unweth wy'n credu mod i'n cydymdeimlo a'r Llywodraeth. Dim ond 'cocyn hitio' arall yw hwn i wleidyddion y gwrth bleidiau gael sgorio pwyntiau gwleidyddol.

Yr hyn sydd wedi nghynddeuriogi i heddiw yw'r gri nad yw'r canlyniadau yn deg am y gall disgybl nawr ail-eistedd arholiad ermwyn llwyddo!

Beth sy'n bod ar bobl? Onid dyna yw pwynt addysg, sef i wella person fel bod person yn gallu rhoi cyfraniad fwy adeiladol i gymdeithas? Os yw rhywun yn llwyddo mewn arholiad yr ail dro dyw hynny ddim am fod yr arholiad yn haws, ond yn hytrach am fod yr ymgeisydd wedi gweithio'n galetach i lwyddo. Mae'r wybodaeth y bu ir ymgeisydd ddysgu am, yn y pendraw, fod o fudd cymdeithasol.

Serch hynny 'wy yn cytuno a'r ddadl am bynciau megis 'Seicoleg' neu'r 'Gyfraith' neu 'astudiaethau'r cyfryngau' ayb. Y cyhuddiad yw fod y pynciau yma yn haws - alla i ddim barnu achos sut mae mesur a ydyn nhw'n haws na Ffiseg, dyweder, neu Celf. Ond wy yn ofni fod disgyblion nawr yn gwneud penderfyniad penodol i astudio pynciau o'r fath gan fod yna ganfyddiad fod yna fwy o arian iw wneud yn y meusydd yma. Cefnogi'r y ddamcaniaeth hyn drwy'r niferoedd sy'n mynd i astudio y pynciau yma yn y Brifysgol. Y broblem yw fod disyblion yn arbenigo yn llawer rhy gynnar mewn maes penodol. Mae angen gwybodaeth llawer mwy eang ar bobl ermwyn gallu cyfrannu yn llawn i gymdeithas ac i ddatblygu yn llawn fel person. Mae'r pynciau craidd yn golygu fo rhywun yn magu llu o sgiliau gwahanol fydd yn eu cynorthwyo ym mha bynnag maes y byddan nhw'n ddewis ar gyfer eu gyrfa(oedd).

Ond, yr unig ffordd i allu profi os yw'r arholiadau yn mynd yn haws yw i gyflwyno rhai hen bapurau Lefel A i'r disgyblion presenol. O gyfartaledd y canlyniadau dylid gellir rhoi barn cywirach.

Yr hyn sydd i resynnu serch hynny yw nad yw disgyblion bellach yn cael yr addysg sylfaenol - yn cael y 'basics' yn iawn. Dyna sydd yn rhaid canolbwyntio arno, ac yn hynny o beth mae angen ymgyrchu i gael y pynciau craidd yn ol i'r brig, a heb roi gymaint o bwys ar fanteision gyrfaol ac arianol meusydd arbennig.

Chavez v Bush

Ymddengys fel petai Hugo Chavez wedi cael ei ethol yn ol fel arlywydd Venezuela.

Nawr, wy ddim yn gwbod rhyw lawer iawn am Hugo Chavez na gwleidyddiaeth Venezuela, ond mi fentra i y dylen ni groesawi'r fuddigoliaeth yma cyn ei feirinadu.

Yn gyntaf oll os yw George W. Bush yn anhapus gyda'r canlyniad, mae'n awgrymu'n gryf i fi - nad sydd y cefnogwr mwyaf brwd o Bush! - fod yn rhaid fod yna ddaioni yn perthyn i Chavez, wedi'r cyfan mae Bush a llywodraethau asgell Dde America dim ond erioed wedi cefnogi pethau fyddau o fudd a mantais iddyn nhw a gwrthwynebu pethau nad oedd am ddod a budd iddyn nhw - agwedd tra hunanol a ffiaidd.

O'r hyn yr wyf i yn wybod am Chavez mae e wedi neud peth wmbreth o ddaioni i Venezuela - yn enwedig mwy na'i ragfleunydd, yr arlywydd llwgr Perez oedd yn danfon ei fyddin i saethu trueiniaid diniwed y wlad.

Yn ol yr hyn a ddarllenais mae gan Venezuela y pedwerydd 'reserves' mwya o olew yn y byd. Mae Chevez wedi troi elw yr olew yn ol i goffrau cenedlaethol Venezuela yn hytrach nag i bocedi yr ychydig. Mae e hefyd wedi stopo'r llywodraeth rhag noddi ysgolion preifat i'r cyfoethog, ac wedi llwyddo i ledaenu tipyn yn fwy o gyfoeth i drigolion Venezuela.

Mae'n bryd nawr i lywodraeth America - a'r elfennau hunanol ariangar yn Venezuela - barchu canlyniad y refferendwm. Gobeithio y gall Chavez, Lula ym Mrasil a pfrif weinidog newydd yr Ariannin allu gydweithio i wella sefyllfa'r cyfandir hynod hwnnw.

Chwilwyr Lloches yng Nghymru

Fi'n ymddiheurio o'r dechre fod hwn yn eich cyrraedd yn hwyr, ond mae'n well fod e'n cael ei ddweud nawr na'n cael ei anwybyddu.

Mae'r Swyddfa Gartref (cartref pwy, sy'n fater arall) wedi rhoi chwilwyr lloches yng ngharchardau Caerdydd a'r Parc, Penybont.

Mae'r bobl yma wedi dioddef erledigaeth, gorthrwm a dioddefaint y tu hwnt i'n crybwyll ni yn eu mam wlad, ac yn syml yn gofyn am loches a'r hawl i fyw heb cael eu herlyd.

Beth mae'n llywodraeth 'gwaraidd' ni yn wneud? Eu rhoi nhw mewn carchardai a'i trin nhw fel troseddwyr!

Mae hyn yn warthus. Gallwn ni ddim honni i fod yn ddiwylliant gwaraidd os ydyn ni'n caniatau i hyn fynd ymlaen.

Yr un peth wy wastad yn fy atgoff o'n hun gyda sefyllfa chwilwyr lloches yw hanes Steve Biko, ac yn yr achos hyn yn fwy arbennig Donald Woods, yn ystod cyfnod apartheid De Affrica. Chwiliwr lloches oedd y newyddiadurwr Donald Woods. Petai e heb gael lloches (gan Lesotho a Phrydain) yna byddai'r hanes am frwydyr dioddefaint Biko a gorthrwm Negroaid De Affrica heb gael ei gyhoeddi. Chwaraeodd Woods gymaint o ran yn y frwydyr i waredu apartheid. (Gwnaed ffilm gwych gyda Denzel Washington a Kevin Kline, Cry Freedom yn 1987).

Mae'n rhaid i'r llywodraeth ddechrau trin ymchwilwyr lloches gyda'r parch haeddianol. Ma pobl fel fi yn ffodus yma ar y foment (gwyn, dosbarth canol, addysgiedig) ond mater o amser fydd hi tan ein bod ni yn mynd i fynd ar ofyn gwlad arall am gymorth (enwedig gyda Blunckett wrth y llyw).

Dylai'r llywodraeth ryddhau'r chwilwyr lloches ac yn lle dechrau holi cwestiynau yn rhyngwladol pam eu bod nhw am gael lloches. Dyna lle mae dechrau.

Gradd Coleg Di-Werth

Mae erthygl yn y Western Mail heddiw yn dweud fod ymchwil yn dangos fod 3 o bob 10 o raddedigion yn 'bored' yn gwaith, a fod 27% yn ystyried newid gyrfaoedd.
Darllen yr erthygl.

Dyw hwn ddim yn newyddion newydd, ond mae e yn gwud lot am bolisi y llywodraeth o geisio cael 50% o bobl ifanc i fynychu Prifysgol.

Mae'r rhai a ymatebodd i'r holiadur yn dweud nad yw eu swyddi yn gwneud y defnydd mwya o'i sgiliau.

Ond peth pryderus arall yw fod y TTA (Teacher Training Agency) yn awyddus fod y bobl ym yn newid eu gyrfaoedd i fod yn athrawon.

Ar y pwynt ola yn gynta - mae'n cymryd math arbennig o berson i fod yn athro. Mae swydd athro yn un o'r swyddi pwysica y gall rhywun ei wneud, a does dim pawb a'r gallu i fod yn athro. Dylai rhywun ddim mynd mewn i ddysgu am nad oes dim byd gwell ganddo/i i wneud. Galwedigaeth penodol ydyw.

O ran polisi y llywodraeth, mae'n ffwlbri llwyr. Dylaid prifysgol fod yn lle i berffeithio dawn arbennig fydd o fudd i gymdeithas. Dyna pam y dylai'r gymdeithas (drwy'r llywodraeth) ariannu addysg prifysgol. Os yw rhywnu am wneud cwrs galwedigaethol, yna gwneidr hynny. Mae swyddi galwedigaethol yn holl bwysig i ddyfodol cymdeithas iach a gwaraidd, ac ni ddylid eu hystyried yn is na swyddi sydd angen 'gradd' ar unrhyw gyfri - ond mae anghenion gwahanol i swyddi o'r fath. Nid swyddi academaidd y'n nhw ond rhai sydd yn dod - yn benna - o ysgol brofiad - prentisiaeth.

Mae'n rhaid cael gwared ar y syniad fod statws yn perthyn i addysg Brifysgol. Mae graddedigion yn cyfrannu at ddyfodol cymdeithas yn yr un modd ag y mae'r rhai hynny sydd heb gael addysg Brifysgol. Unwaith r'yn ni'n cael gwared o'r stigma yma, wedyn bydd dim angen i'r llywodraeth 'so-called' sosialaidd yma gael y 'chip' amlwg yma syd ar eu hysgwydd ai hysgogodd i ddatgan fod angen i bawb gael addysg Brifysgol. Dylai addysg Brifysgol ddim adlewyrchu statws cymdeithasol, ac yn bersonol dyw e ddim i fi. Na chwaith cyflog. Mae ar bawb ddyletswydd cymdeithasol - beth bynnag ddywedodd Magi Thatcher am gymdeithas!

Ann Clwyd a deg darn arian

Mae arna i ofn fod Ann Clwyd, AS Cwm Cynon (Llafur) yn amlwg wedi gwerthu ei daliadau am ddeg darn arian.

Heb fynd i ormod o fanylder nawr, ond mi roedd gyda fi lot o barch ati hi fel gwleidydd o sylwedd - un oedd a daliadau ac egwyddorion. Wrth gefnogi rhyfel Irac ai chyfiawnhau ar sail helpu'r Cwrdiaid (yn bennaf) ma hi wedi dangos ei hunan i fod yn anifail rhyfel heb ddim daliadau bellach ond yr uchelgais i fod yn llwyddiannus. Mae hi wedi cael eu gwneud yn 'special envoy' i Blair yn Irac a ddoe cyhoeddwyd eu bod hi am fod ar y 'Privy Council'.

Dim ots am y degau o filoedd o bobl ddiniwed sydd wedi cael eu lladd yn Irac. Dim ots am y miloedd ar filoedd o Gwrdiaid sydd yn cael eu lladd yn Nhwrci. Dim ots am y miliynnau sydd yn dioddef o amgylch y byd oherwydd polisiau Blair a'r Blaid Lafur sydd mewn llywodraeth i werthu arfau ac ariannu gwledydd fel Uzbekistan, Indonesia, China, Israel ayb.

Rhagrithwyr oll.

Mae'n rhaid fod Ann Clwyd AS/Special Envoy to Iraq/Privy Councillor yn ddall i honni fod pobl Irac bellach yn byw eu bywydau yn normal ac yn hapus (honiadau mae hi wedi eu gwneud yn y cyfryngau yn ddiweddar ac yn yr Eistwddfod yr wythnos diwetha). Mae'r lladd a'r ymosodiadau gan superpower yr UDA yn parhau.

Celwyddau.

Am ragor:
http://news.bbc.co.uk/1/hi/wales/south_east/3549702.stm
http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/middle_east/3557446.stm
http://www.bbc.co.uk/cymru/eisteddfod2004/maes/nodiadau-sad.shtml
http://www.iraqbodycount.net/

£12,000 i fod yn ddeintydd

Yn ol y newyddion r y we nawr bydd Bwrdd Iechyd Ceredigion yn rhoi £2,500 i 3 myfyrwyr y flwyddyn i fod yn ddeintyddion yng Ngheredigion.

Hen bryd fod rhywun yn neud rhywbeth.

Mae nifer o bobl yng Ngheredigion heb hyd yn oed ddeintydd - dim ots ym mhle, achos fod gormod o restr aros.

Mae hyn yn wir i radde llai am fannau eraill hefyd.

Mae'r broblem yn gorwedd yn sylfaenol gyda Jane Hutt yn y Cynulliad.
Ma ddi wedi gwario miloedd ar filoedd ar ail-strwythuro a chael byrddau iechyd lleol - dim mod i wedi gweld unrhyw wahaniaeth yn y ffordd ma' pethe'n cael eu rhedeg - mae'r rhestrau aros yr un mor hir (os nad yn hwy), ac wy dal heb ddeintydd - felly mae'n neud y pethe rhwydd, di-bwys, lle mae posib gweld canlyniadau fory, hynny yw datgan fod ail-strwythuro, y diwrnod wedyn papurau penawd newydd! Waw. Gwych...not.

Ma ishe amynedd arni i fynd ati a rhoi buddiannau hir-dymor iechyd trigolion Cymru yn gyntaf.

Mae'n dda fod bwrdd iechyd Ceredigion yn gwneud rhwbeth. Y cwestiwn yw sut mae'n cael ei ariannu, ac a fydd yr arian yn gorfod dod o bot arall. Os hynny, pwy sydd yn mynd i golli mas, achos yn ddi-os ma rhywun am golli mas. Ma'n rhaid i Hutt gael eu blaenoriaethau yn iawn a rhoi arian lle mae ei angen yn lle ar swyddfeydd newydd a phapurau penawd newydd!