Diwedd Irac ar yr agenda wleidyddol?

Beth bynnag fo canlyniadau etholiad arweinyddol America heno, gall olygu mai dyma fydd diwedd testun 'Irac' ar yr agenda wleidyddol - er mawr ryddhad i Blair a Llafur, ond er rhwystredigaeth anferthol i bob Plaid arall, yn enwedig PC/SNP a'r DRh.

Ystyriwch, pe enillai Bush yna bydd hynny yn cael ei ddefnyddio fel esgus i gyfiawnhau'r cwbwl; bydd pobl yn cael eu dadruthio a bydd Blair a Bush yn gallu parhau a'u polisiau tramor ffiaidd gan ddangos fod America yn cefnogi (ac os yw America yn cefnogi, yna mae hynny'n ddigon da i Brydain). Bydd lefel y dadruthio yn anferthol, gyda pobl yn dweud "beth yw'r pwynt?" ym mhob gwlad. Mae hynny yn beryg gwirioneddol.

Pebai Kerry yn ennill yna ar yr un llaw byddai carfan o fewn y 'mudiad' a wrthwynebodd y rhyfel yn datgan mai dyna ddiwedd yr ymgyrch - carfan cofiwch, nid y mwyafrif, er enghraifft carfan 'anti-Bush' y Blaid Lafur (syd yn sylweddol iawn). Ie, peth mewnol Llafur byddai yn fwyaf, ond dyma o bosib un o brif arfau y mudiad sef yr ansefydlogrwydd mewnol o fewn Llafur sydd yn ysgwyd y top ac felly yn dwyn pwysau, araf ond cyson, ar Blair a'r Cabinet. Byddai rhan holl bwysig o'r mudiad yn diflannu. Hefyd mae peryg y byddai rhan o'r farn gyffredin yn troi ac yn datgan buddigoliaeth, gan gredu - yn gam - mai Bush ei hun oedd y peryg.

Mae'n bwysig nad yw hyn yn digwydd ac ein bod ni yn cadw'r sylw ar gamau Blair. Mae'r mudiad gwrth-ryfel wedi clymu Bush a Blair yn un yn y gorffenol sydd wedi profi i fod yn arf hynod bwerus, ond gall hynny nawr brofi i fod yn niweidiol. Rhaid i ni nawr wahanu'r ddau a dangos fod yn rhaid i Blair ei hun fod yn atebol i weithredoedd Prydain, nid fod e'n talu'r pris 'by proxy' Bush, neu fod llwyddiant Blair yn anochel 'by proxy' llwyddiant Bush.